به مناسبت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار، به سراغ غلامرضا غفارنیا مسئول کتابخانه بیمارستان روانپزشکی ابن‌سینا شیراز رفتیم تا از نزدیک با نقش کتاب در روند زندگی افراد آشنا شویم، وی با ۲۰ سال تجربه، از تاثیر شگفت‌انگیز «کتابدرمانی» بر روح و روان انسان‌ها می‌گوید.

لطفا خودتان را معرفی کنید و بفرمایید چه مدت است که در این کتابخانه فعالیت دارید؟

بنده«غلامرضا غفارنیا»، فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی هستم و قریب به بیست سال است که به عنوان مسئول کتابخانه تخصصی بیمارستان ابن‌سینا شیراز، در این عرصه خدمت می‌کنم.

کتابخانه بیمارستان ابن‌سینا چه ویژگی‌ای دارد که آن را از یک کتابخانه عمومی متمایز می‌کند؟

در طول این دو دهه، با برنامه‌ریزی راهبردی و هدفمند، تلاش کرده‌ایم تا این کتابخانه را به غنی‌ترین کتابخانه تخصصی در حوزه روانپزشکی در جنوب کشور تبدیل کنیم. تمرکز اصلی ما بر جمع‌آوری منابع تخصصی و روزآمد در زمینه‌های روانپزشکی، روانشناسی و مشاوره است که این امر، مهم‌ترین وجه تمایز ما از کتابخانه‌های عمومی به شمار می‌رود.

مخاطبان اصلی این کتابخانه چه کسانی هستند؟

عمده مراجعان ما راجامعه پزشکی و متخصصان تشکیل می‌دهند؛ از جمله پزشکان و روانپزشکان، روان‌پرستاران، روانشناسان بالینی و همچنین دانشجویان مقاطع مختلف در این رشته‌ها. البته با راه‌اندازی بخش کتابدرمانی، بیماران عزیز نیز به جمع مخاطبان ما اضافه شده‌اند.

آیا از روش «کتابدرمانی» در بیمارستان استفاده می‌شود؟

بله،قطعاً. ما از سال ۱۳۸۵ با تأسیس بخش ویژه کتابخانه برای بیماران، فرآیند کتابدرمانی را به صورت رسمی در این بیمارستان کلید زدیم. در این روش، کتاب به عنوان یک مکمل درمانی در کنار دستورالعمل‌های اصلی پزشکی قرار می‌گیرد تا روند بهبودی تسریع و تثبیت شود.

معمولاً چه نوع کتاب‌هایی برای بیماران مفیدتر است؟

بر اساس تجربه، کتاب‌هایی با مضامین خودمراقبتی، آموزش مهارت‌های زندگی به بیمار و همچنین داستان‌های امیدبخش که بتواند جرقه‌ای برای خروج از تاریکی افسردگی باشند، تاثیر بیشتری داشته‌اند. اینگونه کتاب‌ها به بیمار کمک می‌کنند تا بهتر با شرایط خود کنار بیایند، بیماری‌شان را بپذیرند و در نهایت، دوره درمان را با کیفیت بهتری طی کرده و احتمال عود بیماری کاهش یابد.

آیا در انتخاب کتاب برای بیماران، با تیم درمان مشورت می‌کنید؟

قطعاً.انتخاب منابع، کاملا بر اساس خط‌مشی و اهداف تعریف‌شده کتابخانه و با در نظر گرفتن نیازهای بیماران انجام می‌شود. در این مسیر، همواره از نظرات، پیشنهادات و حتی سفارش مستقیم روانپزشکان و روانشناسان محترم استفاده می‌کنیم تا کتابی که در اختیار بیمار قرار می‌دهیم، بیشترین همخوانی را با روند درمانی او داشته باشد.

بزرگترین چالش شما چیست؟

بزرگرترین چالش، بدون شک، تأمین بودجه و نگاه سنتی به نقش کتابخانه است. متأسفانه هنوز برای بسیاری از تصمیم‌گیران، جایگاه واقعی کتابخانه به عنوان یک زیرساخت آموزشی و پژوهشی حیاتی در دانشگاه و بیمارستان، به درستی تبیین نشده است. این در حالی است که کتابخانه‌ها می‌توانند سهم به‌سزایی در پیشبرد اهداف آموزشی و پرورش نسل فرهیخته داشته باشند.

به مناسبت این روز، پیامی برای همکاران کتابدار خود دارید؟

انسان همواره در حصار ناآگاهی و غفلت به سر می‌برد. بیاییم با ترویج مطالعه، سواد اطلاعاتی جامعه را ارتقا دهیم و آگاهی‌بخش باشیم. اگر کتاب نخوانیم و از تاریخ عبرت نگیریم، محکوم به تکرار اشتباهات گذشته هستیم.

اگر بخواهید یک کتاب را به عنوان «دارویی برای روح» معرفی کنید، آن کتاب چیست؟

بدون تردید، قرآن کریم. این کتاب آسمانی، کامل‌ترین نقشه راه برای «چگونه زیستن» و رسیدن به آرامش حقیقی است.

در پایان، چه آرزویی برای کتاب و کتابخوانی دارید؟

امیدوارم با برنامه‌ریزی صحیح و درک درست از نقش زیرساختی کتابخانه‌ها، شاهد تعالی فرهنگی و علمی جامعه دانشگاهی باشیم. بی‌تردید، با نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی، می‌توانیم شاهد کاهش روزافزون آسیب‌های اجتماعی و روانی در کشور عزیزمان باشیم.

پایان