به گزارش روابط بیمارستان ابن سینا شیراز، مریم مقیمی، روانشناس بالینی این بیمارستان، خواب را جنبه‌ای حیاتی برای سلامت و تندرستی در طول عمر دانست و مدیریت بی‌خوابی را در هر سنی چالش‌برانگیز توصیف کرد.

مقیمی با اشاره به اهمیت ویژه تشخیص اختلالات خواب در سالمندان، افزود: تشخیص این اختلالات به‌ویژه در میان سالمندان به دلیل افزایش بیماری‌های همراه، مصرف چنددارویی و همچنین تغییرات مرتبط با سن در ساختار خواب که زمان خواب را کوتاه کرده و کیفیت آن را مختل می‌کند، بسیار حائز اهمیت است.

این روانشناس بالینی با بیان اینکه شیوع اختلالات خواب در میان سالمندان بسیار بالاست، خاطرنشان کرد: این افراد معمولاً از کیفیت، زمان‌بندی و میزان خواب خود شکایت دارند. شایع‌ترین این اختلالات، بی‌خوابی است؛ به این شکل که فرد علیرغم فرصت مناسب، یا در شروع خواب مشکل دارد، یا خوابش پیوسته نیست و بیداری‌های مکرر را تجربه می‌کند و یا صبح‌ها خیلی زود از خواب بیدار شده و دیگر قادر به خوابیدن نیست.

وی در ادامه به تبعات روانی این مسئله پرداخت و تصریح کرد: بسیاری از این سالمندان در طول روز، نگرانی فراوانی نسبت به خواب شبانه خود دارند و همین موضوع و تلاش زیاد برای به خواب رفتن، می‌تواند مشکل بی‌خوابی را حادتر کند.

مقیمی عوامل متعددی را در افزایش خطر بی‌خوابی در سالمندان مؤثر دانست و گفت: عواملی مانند اضطراب، استعداد بالای برانگیختگی و نگرانی، عوامل محیطی مانند سر و صدا، نور و دمای نامناسب محل خواب در این امر دخیل هستند. همچنین بسیاری از سالمندان که بازنشسته شده‌اند، ممکن است احساس نیاز به پیروی از یک برنامه منظم خواب و بیداری را نداشته باشند. انزوای اجتماعی و کاهش فعالیت‌های روزانه نیز از دیگر عوامل خطر هستند.

روانشناس بالینی بیمارستان ابن سینا شیراز با هشدار درباره تأثیر داروها افزود: بسیاری از داروها نیز می‌توانند منجر به بی‌خوابی یا تشدید آن شوند. از سوی دیگر، افراد مسن به‌راحتی توسط محرک‌های شنیداری از خواب بیدار می‌شوند که این نشان‌دهنده افزایش حساسیت به محرک‌های محیطی است. گاهی نیز بیماری‌های دیگری مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات شناختی با مشکلات خواب همراه می‌شوند.

مقیمی در بخش دیگری از سخنانش به پیامدهای خطرناک بی‌خوابی پرداخت و توضیح داد: این اختلال با خستگی، کاهش انرژی و خواب‌آلودگی در طول روز همراه است. در بسیاری از افراد نیز منجر به برانگیختگی، مشکلات خلقی و کاهش تمرکز می‌شود. اختلالات خواب گاهی خود عامل خطر برای بیماری‌های اعصاب و روان بعدی مانند اضطراب و افسردگی است.

وی در پایان با جمع‌بندی سخنانش نتیجه‌گیری کرد: بی‌خوابی پایدار ممکن است با پیامدهای بلندمدت‌تری مانند افزایش فشار خون، سکته قلبی و مغزی، کاهش بهره‌وری و به‌طور کلی کاهش کیفیت زندگی همراه باشد. در نتیجه، اختلالات خواب در سالمندان باید یک بیماری چندعاملی در نظر گرفته شود که لزوماً با سن توضیح داده نمی‌شود و نیازمند یک برنامه جامع درمانی است که هم مشکل اولیه خواب و هم هرگونه بیماری همراه را برطرف کند تا شانس بهبود کیفیت زندگی و عملکرد در سالمندان به حداکثر برسد.